Vesti
05. 11. 2014.
Tanjug - 71 godina
Petog novembra 2014. navršava se 71. godišnjica osnivanja Novinske agencije Tanjug.
Novembra 1943. svet se nalazio u jeku velikog rata. Zapadne sile i Sovjetski Savez pripremale su se za Teheransku konferenciju, na tom skupu određene su osnovne smernice sveta kakav je trebalo ustrojiti nakon okončanja Drugog svetskog rata, najrazornijg koji je svet video.
Poraz, potpuni i konačni, nacizma, otvarao je nadu da će biti stvoren novi bolji svet.
Tanjug je osnovan u sklopu priprema za Drugo zasedanje AVNOJ-a.
Osnovni zadatak novoformirane agencije bio je da javnost u okupiranoj Jugoslaviji kao i saveznike u Drugom svetskom ratu informiše o otporu protiv nacističkog okupatora u Jugoslaviji.
TANJUG JAVLjA... TANJUG JAVLjA...
Tanjug se prvi put javnosti oglasio 5. novembra 1943. Tog dana ulaskom sovjetskih jedinice u Kijev, u sklopu masivnih vojnih operacija na Istočnom frontu, započelo je konačno oslobođenje tog grada, dovršeno narednog dana.
Jedan od simbola otpora nacizmu, među Nemcima, Bernard Lihtenberg, katolički sveštenik, koji je prvi posle pogroma nad Jevrejima poznatog kao - Kristalna noć, javno digao glas protiv masovnog ludila, tragično je stradao tog 5. novembra 1943. u zatočeništvu, prilikom transporta u logor Dahau.
U Fort Šeridanu u Ilinoisu, tog je 5. novembra rođen Sem Šepard proslavljeni američki glumac i filmski režiser.
Petog novembra 1943. u Beogradu je radilo pet pozorišta i 17 bioskopa.
U emisiji "Ljubavni snovi" Radio Beograda uživo je pevao prvak beogradske opere Žarko Cvejić.
U beogradskom Narodnom pozorištu (tada Srpsko narodno pozorište) prikazivan je "Kolega Krampton" Gerharda Hauptmana. Glavne uloge igrali su Olga Spiridonović i Milan Popović. U nedelju dva dana docnije izvođen je Molijerov "Tartif".
U subotu 6. novembra u dvorani Kolarčevog narodnog univerziteta izvođena je Betovenova "Misa Solemnis".
Tehnički, Tanjug se svetu oglasio preko postojeće Radio-službe Vrhovnog štaba NOVJ.
Prve reči emitovane u etar 5. novembra 1943. bile su: Tanjug javlja ... Tanjug javlja ... Potom je usledila prva vest koju je Tanjug emitovao, bio je to ratni izveštaj Vrhovnog štaba NOV i POJ.
Tehnička sredstva kojima se raspolagalo bila su izuzetno skromna i svodila su se na radio-odašiljač jačine 300 vati, radio-prijemnik, jedan poljski telefon i pisaću mašinu.
Ubrzo, Tanjug je preuzeo i sve aktivnosti dotadašnje Radio stanice AVNOJ-a.
Prvu informaciju o postojanju Tanjuga, negde polovinom novembra, svetu je objavila Radio-stanica Slobodna Jugoslavija, koja je delovala sa prostora Sovjetskog Saveza, potom je usledio britanski BiBiSi, kao prvi strani medij koji je objavio da je osnovan Tanjug.
Postoji bezbroj puta ponavljana priča, nekolicine svedoka i saučesnika, o nastanku imena Agencije.
Operisalo se imenima Tas-jug, Notasjug, Notagjug, Tenanoj, da bi konačno Tito u šali prokomentarisao da bi najbolje bilo da se zove Čik-Jank, po Mošinom nadimku, a tek tada je Moši pala na pamet ideja da bi skladnije ime od navedenih bilo Tanjug, odnosno Telegrafska agencija nova Jugoslavija.
Po sećanju Jare Ribnikar, Vlada Ribnikar je na jednoj cedulji napisao naziv TANJUG koji je potom Moša prilepio na ulazna vrata, da tako kažemo, prve Tanjugove zgrade. Bila je to jedna stara kuća u gornjem delu te bosanske varošice, čije će ime postati neka vrsta simbola socijalističke Jugoslavije, razume se zbog Drugog zasedanja AVNOJ-a.
Moša se docnije prisećao: "Radovalo me je da svakog dana vidim kako se ta naša mlada agencija razvija, kako počinje da prikuplja informacije iz Jugoslavije i kako ih u isto vreme emituje u razne krajeve zemlje, a njihov rezime šalje u inostranstvo".
U prvoj redakciji novoosnovane agencije u Jajcu, nalazili su se, uz Mošu Pijade, Vladislav Ribnikar, prvi direktor, Lepa Pijade, Olga Ninčić Humo i Jara Ribnikar. Njima su se ubrzo pridružili Milan Gavrić i Mahmud Konjhodžić.
Svakoga dana, počev već od 10. novembra 1943. izdavan je jedan Dnevni informativni bilten. Needelju dana potom otpočela je redovna radio telegrafska emisija ovog biltena.
Već tih dana osnovana je i fotosekcija, koja je iznenađujuće brzo stekla izvanrednu zbirku ratnih fotografija, koja je sticajem nesrećnih okolnosti stradala kada je rukovodilac fotosekcije Vilim Šimunov poginuo 25. maja 1944. u Drvaru.
JAJCE, VIS, VALjEVO, ARANĐELOVAC, BEOGRAD
Redakcija Tanjuga radila je u Jajcu do 7. januara 1944. godine a potom nešto zapadnije u Drvaru, počev od 8. januara do 25. maja 1944.
Tanjug se potom preselio na Vis, da bi se zatim od polovine oktobra oglasio iz Valjeva, a potom iz Aranđelovca, gde je se nalazio kada je oslobađan Beograd.
U novo sedište Agencije u Beogradu u Resavskoj 28. Tanjug se uselio 23. oktobra 1944. da bi započeo izdavanje Biltena spoljnopolitičkih vesti već 25. oktobra 1944. dva dana po useljenju u zgradu koja će biti njegvo središte do kraja 1968. kada se preselio u palatu Prizad na Obilićevom vencu.
Neumorno tokom 71 godine postojanja Tanjug je izveštavao i Srbiju, odnosno Jugoslaviju, i svet, emitujući bezbroj puta ekskluzivne informacije ne samo lokalnog nego svetskog značaja.
Tanjugov trajni značaj odraz je njegove dosledne nekonformističke uloge na globalnom tržištu informacija.
Tanjug je odigrao ključnu ulogu emitujući prvi vesti o dograđajima poput poslednjeg dana na vlasti prvog legalno izabranog premijera Konga, Patrisa Lumumbe, pred njegovo ubistvo 1961, američke invazije u Zalivu svinja na Kubi, vojnog prevrata potpomognutog od strane Sjedinjenih Američkih Država protiv čileanske Koalicije narodnog jedinstva i njenog izabranog lidera Salvadora Aljendea 1973, bombardovanja Tripolija 1986, svrgnuća Čaušeskua u Rumuniji 1989.
Tanjugov je bio predvodnik polemika pod okriljem UNESKO-a koje su vodile uspostavljanju Novog Svetskog Informativnog i Komunikacionionog Poretka (NSKIP) i koordinator Pul-a nesvrstanih novinskih agencija (PNNA) čije tradicije danas nastavlja Novinska Mreža Nesvrstanih (NNN) sa sedištem u Kuala Lumpuru.
Prema aktuelnim istraživanjima Tanjug je izvor za 60 do 70 odsto informacija prisutnih u informativnim programima u Srbiji.
Činjenica da je 2011. godine, Evropska asocijacija novinskih agencija (EANA), sasvim izvesno najpozvanije telo koje može da procenjuje kvalitet agencijske informacije, upravo Tanjugu dodelila nagradu za izuzetan kvalitet agencijskog novinarstva, siguran je pokazatelj sasvim izuzetnog simboličkog kapitala, odnosno ugleda koji Tanjug u svetu agencijskog novinarstva ima.
Komentari (0)
ostavi komentarNema komentara.