Vesti
05. 05. 2014.
Prelistavanje novina uoči Velikog rata
U staroj valjevskoj čaršiji Tešnjar minula tri dana prvomajskih praznika nije bilo odmora za ekipu dokumentarno-igranog filma, odnosno serije „Srpska štampa od 1914. do 1915”.
Serija se radi u produkciji i organizaciji RTS-a kojom ova nacionalna informativna kuća želi da obeleži stogodišnjicu Velikog rata. Kadrovi eksterijera ali i scena iz predviđene četiri epizode dosnimavani su pored Beograda i u gradu na Kolubari. Kaldrmom stare čaršije hitali su štamparski radnici, zamišljeni građani dok su neumorni kolporteri, držeći u visoko podignutim rukama najnovija izdanja „Politike”, „Pravde” i drugih novina, nudili taze informacije iz države i belog sveta.
Šta je čitaocima i ondašnjoj javnosti uoči Prvog svetskog rata nudila srpska štampa, kako su se ponašali njeni novinari i urednici pitali smo reditelja ove dokumentarno-igrane storije Filipa Čolovića.
– Među svim emisijama i filmovima kojima će se obeležiti vek od Prvog svetskog rata, ovo je jedina koja će to raditi iz vizure tadašnje domaće štampe. Sve novine iz tog vremena su sačuvane i to je prilika da se podsetimo kakav su one imale odnos prema sudbonosnim, odnosno krupnim istorijskim događajima. Primera radi, ubistvo prestolonaslednika Franca Ferdinanda u Sarajevu većina novina dočekala je podrugljivim tonom. Austrijski ultimatum Srbiji, posle toga, mnoge novine komentarisale su uz dozu humora i cinizma jedino što „Politika” i „Pravda” imaju o svemu ozbiljniji pristup, shvatajući da je vrag odneo šalu.
Praktično, tek s prvim žrtvama srpska štampa se u hodu prestrojila i temeljno pratila jednogodišnja dešavanja tog vremena jer su sa okupacijom Srbije 1915. godine novine prestale da izlaze – objašnjava reditelj Čolović, uz podsećanje da je tada u Srbiji izlazio veliki broj novina i satiričnih časopisa u čijem fokusu su, ipak, bili biseri i detalji iz svakodnevnog života građana.
I u to vreme bilo je prostora i za takozvanu žutu štampu koja je nalazila teme i događaje na dvoru i oko njega kao i u vrlo živahnoj, a neretko i lucidnoj beogradskoj varoši.
Ova dokumentarno-igrana filmska storija, koja se sastoji od četiri jednosatne epizode: „Štampa bruji”, „Štampa grmi”, „Štampa slavi” i „Štampa gasne”, po scenariju Aleksandra Gatalice i u režiji Filipa Čolovića, počeće da se prikazuje sredinom juna ove godine. U seriji koja dočarava atmosferu tadašnjih novinskih redakcija, pregrejanih štamparija i zabrinutih građana igraju Bojan Žirović, Ivan Bekjarev, Irfan Mensur, Andrej Šepetkovski, Miloš Đorđević, Danijel Sič, Nebojša Milanović, Igor Đorđević, Miki Krstović, Milan Caci Mihailović, Srđan Jovanović, Lepomir Ivković i Dragan Vučelić. List „Politiku”, nezvanično, predstavljao je kolporter Jovan Lukić, učenik četvrtog razreda
Osnovne škole „Desanka Maksimović” iz Valjeva. Tokom snimanja, kazao je, shvatio je da su to bile u ono vreme najznačajnije novine zbog čega ih je uvek držao u visoko podignutoj ruci a i ime „Politika” lako je i tečno izgovarao.
Zanimljiv je i detalj da je na kraju snimanja, odnosno prelistavanja srpske štampe u Valjevu, u jednom momentu počelo da seva i grmi. Očekivano nevreme, ipak, otišlo je na drugu stranu. Štampa je ostala da grmi, bruji, slavi.
Komentari (0)
ostavi komentarNema komentara.