Istraživanje UNS-a o ubijenim i otetim novinarima na Kosovu
12. 07. 2018.
Goranka Matić: Momir je voleo fotografiju i Kosovo
Momir Stokuća je voleo fotografiju. Voleo je Kosovo. Začitan u stranice u jednog od retkih slobodnih medija početkom 90-ih, nedeljnik „Vreme“ odlučio je da ovom nedeljniku ponudi svoje fotografije. Kontaktirao je Goranku Matić, docentkinju i predavačicu na Departmanu za medije i komunikacije i Departmanu za digitalne umetnosti Fakulteta za medije i komunikacije, koja je u to vreme bila urednica fotografije u „Vremenu“.
|
U nastavku je ovaj tekst preveden na albanski i engleski jezik. Please find below albanian and english translation of this article. Në vijim, këtë tekst mund ta lexoni në gjuhën shqipe dhe angleze. |
- Poslao mi je slike jer je voleo nedeljnik „Vreme“. Tako smo stupili u kontakt, pa smo se čuli telefonom. Slao bi mi slike s vremena na vreme, a onda je jednom prilikom došao u Beograd, pa smo se i videli. To je bilo neposredno pred kosovski rat. Jasno je da je Momir Stokuća bio veliki ljubitelj fotografije. On je gajio veliku ljubav prema Kosovu.
To se osetilo iz njegovih fotografija, jer je snimao život i jednako tretirao i Albance i Srbe. Nije pravio propagandne fotografije, već je bio pravi dokumentarista, hroničar svoje sredine. Osim toga, pravio je klasične novinske fotografije, snimao je sa događaja, pa je tako fotografisao i Slobodana Miloševića koji je u to vreme dolazio na Kosovo - kaže za Udruženje novinara Srbije (UNS), Goranka Matić, koja je 17 godina bila urednica fotografije nedeljnika „Vreme“.
Ona ističe da je u fotografskom dokumentovanju svoje Prištine, Stokuća bio izvrstan.
- Tada je još bila analogna fotografija. On ih je sam pravio, razvijao je crno-bele fotografije i tako mi ih je slao. Sačuvala sam ih u svojoj dokumentaciji - ističe ona.
Zahvaljujući toj dokumetaciji, Goranka Matić je na simboličan način otrgla Stokućine radove od zaborava i deceniju i po nakon što su napravljene, uramila ih i vratila na Kosovo. Danas se nalaze na zidovima Patrijaršijskog doma Pećke Patrijaršije.
- Skenirala sam te crno-bele fotografije, odnela ih u Pećku Patrijaršiju i stavila u Patrijaršijski dom. To je bilo u vreme kada je moj prijatelj Jovan Ćulibrk, danas vladika u Pakracu, bio vikarni episkop patrijarha srpskog u Pećkoj patrijaršiji. Nakanadno sam saznala da je Momir ubijen u svojoj kući u Prištini, rekla je Goranka Matić.
| Goranka Matić rado se odazvala pozivu UNS-a da govori o svom nekadašnjem saradniku Momiru Stokući. U borbi protiv zaborava, dostavila je nam je i skenirane fotografije Momira Stokuće, objavljene u nedeljniku „Vreme“, a koje se prvi put mogu videti na internetu. |
Opširnije u narednim danima.
* Preuzimanje delova ili celokupnog teksta je dozvoljeno uz obavezno navođenje izvora
Tekst je rezultat istraživanja novinarskog tima Udruženja novinara Srbije o ubijenim i nestalim novinarima na Kosovu. U okviru postojećeg Dosijea o ubijenim i nestalim novinarima od 1998. do 2005. godine, objavićemo nova saznanja kako bi se javnost detaljno informisala, a domaći i međunarodni pravosudni organi podstakli da pronađu i kazne počinioce ovih zločina. Istraživanje se sprovodi u okviru projekta Udruženja novinara Srbije podržanog od strane Ministarstva kulture i informisanja Republike Srbije. Stavovi izneti u tekstu ne odražavaju nužno stavove i mišljenja organa koji je projekat podržao.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Goranka Matiq (Goranka Matić): Momiri e donte edhe fotografinë edhe Kosovën
Momir Stokuqa (Momir Stokuća) e donte fotografinë. E donte edhe Kosovën. Duke i lexuar më vëmendje faqet e njërit nga mediat e rralla të lira në fillim të viteve të 90-ta, javoren “Koha” (Vreme), vendosi që kësaj javoreje t’ia ofrojë fotografitë e tij.
E ka kontaktuar Gorankën Matiq, docenten dhe ligjëruesen në Departamentin për media dhe komunikim dhe në Departamentin për arte digjitale në Fakultetin për media dhe komunikim, e cila, në atë kohë ishte dhe redaktorja e fotografisë në “Kohën”.
- M’i dërgoi fotografitë, sepse e donte javoren “Koha”. Kështu ramë në kontakt, pastaj edhe u dëgjuam me telefon. Kohë pas kohë më dërgonte fotografi, dhe pastaj me një rast erdhi në Beograd, madje edhe u pamë. Kjo ndodhi pak para luftës në Kosovë. Është e qartë se Momir Stokuqa ishte adhurues i fotografisë. Ai e kultivonte edhe një dashuri të madhe për Kosovën. Kjo ndihej nga fotografitë e tij, sepse ai e xhironte jetën dhe serbët e shqiptarët i trajtonte barabartë. Nuk bënte fotografi propagande, por ishte dokumentues dhe kronik i vërtetë i mjedisit të vet. Përveç kësaj, ai krijonte fotografi klasike gazetareske, xhironte nga ngjarjet, dhe kështu e ka fotografuar edhe Sllobodan Millosheviqin i cili në atë kohë vinte në Kosovë – thotë për Asociacionin e gazetarëve të Serbisë (UNS), Goranka Matiq, e cila gjatë 17 viteve ishte redaktore e fotografisë në javoren “Koha”.
Ajo thekson se në dokumentimin e Prishtinës së vet, Stokuqa ishte i jashtëzakonshëm.
- Atëherë ende ishte fotografia analoge. Ai i krijonte vet, i zhvillonte fotografitë bardh e zi dhe ashtu m’i dërgonte. I kam ruajtur në dokumentacionin tim- thekson ajo.
Falë këtij dokumentacioni, Goranka Matiq, në mënyrë simbolike, i ka ruajtur nga harresa punimet e Stokuqës dhe një dekadë e gjysmë pasi që ato ishin krijuar, ajo i vuri në kornizë dhe i kthej në Kosovë. Sot gjenden në muret e Shtëpisë patriarkale në Patrikanën e Pejës.
I kam skanuar fotografitë bardhë e zi, i kam dërguar në Patrikanën e Pejës dhe i kam vendosur në Shtëpinë patriarkale. Ajo ishte koha kur miku im, Jovan Qullibrk (Jovan Ćulibrk) sot peshkop në Pakrac, ishte peshkopi vicar i patriarkut serb në Patrikanën e Pejës. Më pas mësova se Momiri ishte vrarë në shtëpinë e tij në Prishtinë, tha Goranka Matiq.
|
Goranka Matiq më kënaqësi iu përgjigj thirrjes së UNS-it të flasë për bashkëpunëtorin e saj të dikurshëm, Momir Stokuqën. Në luftë kundër harresës, ajo na i dërgoj fotot e Momir Stokuqës të publikuara në javoren “Koha”, e të cilat për herë të parë mund të shihen në internet. |
Më detajisht gjatë ditëve në vijim
* Marrja e pjesëve të tekstit ose tekstit në tërësi është e lejuar vetëm duke e cekur edhe burimin
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Goranka Matic: Momir loved photography and Kosovo
Momir Stokuca loved photography. He loved Kosovo. Carried away by one of few free media in the early 90's, the weekly "Vreme" he decided to offer his photos to this magazine. He contacted Goranka Matic, an assistant professor and lecturer at the Department of Media and Communications and the Department of Digital Arts of the Faculty of Media and Communications, who at the time was the editor of photography in "Vreme".
- He sent me pictures, because he liked the weekly "Vreme". So we got in touch, and we talked on the phone. He would send me pictures from time to time, and then on one occasion he came to Belgrade, so we met. It was just before the war in Kosovo. It is clear that Momir Stokuca was a great fan of photography. He cultivated great love for Kosovo.
You could feel that from his photographs, for he recorded the life and treated the Albanians and Serbs equally. He did not make propaganda photos, he was a real in photographic documentation, a chronicler of his surroundings. In addition, he made classical news photos, he recorded from the events, so he took a photo of Slobodan Milosevic who was coming to Kosovo at that time - says for the Journalists Association of Serbia (UNS), Goranka Matic, who for 17 years was the photo editor of the weekly "Vreme".
She points out that Stokuca was excellent in photographic documentation of his Pristina.
- It was still an analogue photo then. He made them himself, he developed black and white photos and so he sent them. I saved them in my documentation - she said.
Thanks to this documentation, Goranka Matic symbolically took the works of Stokuca from oblivion and, decade and half, after they were made, she framed them and returned them to Kosovo. Today they are on the walls of the Patriarchate home of the Serbian Patriarchate of Pec.
- I scanned these black and white photographs, took them to the Serbian Patriarchate of Pec and put them in the Patriarchal home. It was at a time when my friend Jovan Culibrk, today the bishop of Pakrac, was the vicar bishop of the Patriarch of Serbia in the Serbian Patriarchate of Pec. I found out later that Momir was killed in his home in Pristina, said Goranka Matic.
| Goranka Matic gladly responded to the UNS call to talk about her former associate Momir Stokuca. In the fight against oblivion, she we also provided us with the scanned photos of Momir Stokuca, published in the weekly Vreme, which can be seen on the Internet for the first time. |
To be continued
* Reprinting, republishing or usage parts or the entire article is permitted with mandatory source guidance
Komentari (0)
ostavi komentarNema komentara.