UNS vesti
03. 10. 2024.
Rezolucija Parlamentarne skupštine Saveta Evrope: Asanž je bio politički zatvorenik
Parlamentarna skupština Saveta Evrope usvojila je rezoluciju kojom se utvrđuje da je Džulijan Asanž bio politički zatvorenik u Velikoj Britaniji i navodi da postupanje prema Asanžu ima efekat zastrašivanja na novinare i uzbunjivače širom sveta.
Rezolucija je, kako piše na sajtu Parlamentarne skupštine Saveta Evrope, usvojena sa 88 glasova za, 13 protiv, a bilo je i 20 uzdržanih. Od pet članova delegacije Srbije, za rezoluciju su glasali Aleksandar Mirković i Biljana Pantić Pilja iz Srpske napredne Stranke (SNS), kao i Dunja Simonović Bratić iz Socijalističke partije Srbije (SPS). Protiv je bio Vladimir Đorđević iz koalicije Pokreta obnove Kraljevine Srbije (POKS), dok je Elvira Kovač iz Saveza vojvođanskih Mađara bila uzdržana.
U Rezoluciji se navodi da se zbog načina na koji je tretiran, u skladu sa definicijom koju je skupština usvojila u okviru Rezolucije iz 2012. godine, Asanž može smatrati kao „politički zatvorenik“.
Prema toj definiciji, osoba lišena slobode može se smatrati političkim zatvorenikom ukoliko je pritvor u suprotnosti s nekim od osnovnih prava navedenih u Evropskoj konvenciji o ljudskim pravima, kao i ako je nametnut isključivo iz političkih razloga.
„Važno je podsetiti da bilo koji oblik ili trajanje lišenja slobode, bilo da se radi o zatvoru nakon presude, pritvoru pre suđenja, pritvoru u svrhu izručenja, administrativnom pritvoru ili čak kućnom pritvoru, može biti obuhvaćen definicijom političkog zatvorenika", piše u izveštaju „Pritvaranje i osuda Džulijana Asanža i njihovi zastrašujući efekti na ljudska prava“, koji je sačinila Suna Torlidur sa Islanda.
Asanž, prema ovom izveštaju, ispunjava nekoliko kriterijuma iz definicije, na osnovu kojih se može označiti kao politički zatvorenik.
„Njegova optužba prema američkom Zakonu o špijunaži za osnovne novinarske aktivnosti, kao što su pribavljanje i objavljivanje informacija od velikog javnog interesa, predstavlja očigledno nesrazmerno ometanje njegove slobode izražavanja“, piše u izveštaju.
Dodaje se da je i dugotrajni pritvor u Ujedinjenom Kraljevstvu bio motivisan namerom da se sakriju vladine nepravilnosti, a da se ljudi odvrate od toga da slede put Asanža.
„Smatram veoma zabrinjavajućim što je Ujedinjeno Kraljevstvo, država obavezana Evropskom konvencijom o ljudskim pravima, nije zaštitilo njegovu slobodu izražavanja. Ova država snosi glavnu odgovornost za njegovo neosnovano pritvaranje“, navodi Suna Torlidur.
Asanž i Vikiliks su, kako piše u izveštaju, postali međunarodno poznati kada su 2010. godine objavili video sadržaj "Kolateralno ubistvo", kojim se prikazuje ubistvo civila (uključujući i novinare) od strane američkih vojnih snaga u Iraku.
„Većina otkrivenih materijala objavljenih u narednim mesecima i godinama pružila je kredibilne dokaze o ratnim zločinima, kršenju ljudskih prava i vladinom nepoštenju“ dodaje Torlidur.
Asanž je, podseća ona, 2019. godine optužen po 17 tačaka prema Zakonu o špijunaži iz 1917. godine. Da je bio osuđen, mogao je, nastavlja Torlidur, da se suoči sa kaznom do 175 godina zatvora.
Džulijan Asanž je, međutim, pušten iz zatvora Belmarš 24. juna ove godine, nakon sklapanja sporazuma sa američkim Ministarstvom pravde, o priznanju krivice za krivično delo zavere prema Zakonu o špijunaži i osuđen je na vreme koje je već odslužio.
Ipak, problematično je što je Asanž, sudeći po onome što se navodi u Rezoluciji, više od pet godina bio „politički zatvorenik“
Šta piše u usvojenoj Rezoluciji?
Skupština je pozvala Ujedinjeno Kraljevstvo da hitno preispita svoje zakone kako bi sprečilo mogućnost izručenja pojedinaca traženih zbog političkih delikata, kao i da sprovede nezavisnu istragu o postupanju prema Asanžu, Ovom istragom trebalo bi da se utvrdi da li je Asanž bio izložen mučenju, nehumanom ponašanju i ponižavajućem postupanju.
Skupština je pozvala članice i posmatrače Saveta Evrope „da pruže adekvatnu zaštitu, uključujući azil, uzbunjivačima koji otkrivaju nezakonite aktivnosti svojih vlada i koji su zbog toga izloženi pretnjama odmazde u svojim matičnim državama, pod uslovom da njihova otkrića ispunjavaju kriterijume za zaštitu prema principima koje zastupa Skupština, posebno u odbrani javnog interesa“.
U Rezoluciji se članice i posmatrači Saveta Evrope pozivaju da se uzdrže od izručenja pojedinaca zbog optužbi povezanih sa novinarskim aktivnostima, da unaprede zaštitu uzbunjivača, kao i da preispitaju svoje zakone o zaštiti izvora. Skupština traži i da novinari budu efikasno zaštićeni od pritisaka da otkriju svoje izvore.
Članice Saveta Evrope pozivaju se i „da povećaju transparentnost vlade smanjenjem obima informacija koje se mogu klasifikovati kao tajne, ali i da podstaknu objavljivanje informacija koje nisu kritične za nacionalnu bezbednost“.
Rezolucijom se traži i primena strogih smernica i relevantnih nadzornih mehanizama, kako bi bilo sprečeno preterano kvalikfikovanje vladinih dokumenata kao tajnih.
Komentari (0)
ostavi komentarNema komentara.