Privatizacija medija od 2014. godine
01. 09. 2015.
Pravno ili fizičko lice može biti vlasnik više medija
Fizička ili pravna lica, vlasnici dva ili više izdavača koji pružaju audio, odnosno audio-vizuelne medijske usluge, a čiji zbirni udeo u gledanosti ne prelazi 35 odsto od ukupne gledanosti u zoni pokrivanja u kalendarskoj godini koja prethodi objedinjavanju, imaju pravo da budu vlasnici više televizija, propisuje Zakon o javnom informisanju i medijima.
Povodom čestih pitanja upućenih Udruženju novinara Srbije (UNS) tokom privatizacije medija o tome može li, po Zakonu o javnom informisanju i medijima, jedno fizičko ili pravno lice da bude vlasnik više medija, UNS podseća da se zakonske odredbe koje se odnose na medijski pluralizam nalaze u delu „Zaštita medijskog pluralizma“ - Zabrana narušavanja medijskog pluralizma (član 45. i 46).
„Zakon o javnom informisanju i medijima predviđa zabranu narušavanja medijskog pluralizma, tako da ukoliko jedno lice kupi više televizija čija ukupna gledanost u zoni pokrivanja ne prelazi 35 odsto u godini koja prethodi tom objedinjavanju, on ne narušava medijski pluralizam i može biti vlasnik više televizija“, rekao je advokat UNS-a Zoran Lakićević.
Podsetimo, u članu 45. Zakon ističe da „radi sprečavanja nastanka ili jačanja pretežnog uticaja u oblasti javnog informisanja, koji značajno ograničava medijski pluralizam, nije dozvoljeno objedinjavanje:
- osnivačkih, odnosno upravljačkih prava u dva ili više izdavača dnevnih novina koje objavljuju informacije iz svih oblasti društvenog života, čiji ukupan godišnji tiraž prelazi 50% prodatog ili na drugi način realizovanog tiraža dnevnih novina na teritoriji Republike Srbije, u kalendarskoj godini koja prethodi objedinjavanju;
- osnivačkih odnosno upravljačkih prava u dva ili više izdavača koji pružaju audio, odnosno audio-vizuelne medijske usluge, čiji zbirni udeo u slušanosti, odnosno gledanosti prelazi 35% od ukupne slušanosti, odnosno gledanosti u zoni pokrivanja, u kalendarskoj godini koja prethodi objedinjavanju“.
Članom 46. Zakona propisano je da nije dozvoljeno sticanje učešća preko 50% u osnivačkom kapitalu između izdavača dnevnih novina, koje objavljuju informacije iz svih oblasti društvenog života, s prosečnim dnevnim realizovanim tiražom većim od 50.000 primeraka godišnje, i izdavača koji pruža audio i audio-vizuelne medijske usluge.
Dakle, fizičko ili pravno lice može teoretski biti vlasnik neograničenog broja elektronskih medija ukoliko u zoni za koju je dobio dozvolu za emitovanje programa, njegov udeo u gledanosti (slušanosti) ne prelazi 35 odsto, a može imati neograničen broj štampanih medija ako njihov tiraž ne prelazi polovinu prodatih novina u Srbiji. Takođe, vlasnici dnevnih novina mogu biti i vlasnici elektronskih medija ukoliko tiraž dnevnih novina ne prelazi 50.000 prodatih primeraka.
Komentari (2)
ostavi komentar07.09.
2015.
Trzisni medijski udeo?
U gore navedenom tekstu podsetili ste javnost na pojedine (nejasne) odredbe o "Zaštiti medijskog pluralizma“ - Zabrana narušavanja medijskog pluralizma (član 45. i 46) iz Zakona o javnom informisanju i medijima.
OdgovoriTom prilikom propustili ste priliku da istaknete razlicit nacin kvalifikovanja trzisnog udela: u clanu 45. stav 1. u prvoj alineji pominje se "ukupan godišnji tiraž prelazi 50% prodatog ili na drugi način realizovanog tiraža dnevnih novina na teritoriji Republike Srbije", dok u drugoj alineji stoji da "zbirni udeo u slušanosti, odnosno gledanosti prelazi 35% od ukupne slušanosti, odnosno gledanosti u zoni pokrivanja".
Takodje, zaboravili ste da navedete i odredbu clana 45.stav 3. ovog zakona koja glasi: "St. 1. i 2. ovog člana ne dovode u pitanje primenu odredaba zakona kojim se reguliše zaštita konkurencije."
U glavi II i III Zakona o zaštiti konkurencije, na drugi nacin se definise "Povreda konkurencije" i "Koncentracija učesnika na tržištu". Na primer, prema clanu 15. stav 1. ovog zakona, dominantan položaj ima učesnik na tržištu koji, zbog svoje tržišne snage, može da posluje na relevantnom tržištu u značajnoj meri nezavisno u odnosu na stvarne ili potencijalne konkurente, kupce, dobavljače ili potrošače, a po stavu 2. tacka 2. ovog clana, tržišna snaga učesnika na tržištu se utvrđuje u odnosu na relevantne ekonomske i druge pokazatelje, a naročito tržišni udeo učesnika na tržištu čiji se dominantni položaj utvrđuje, naročito ako je veći od 40% na utvrđenom relevantnom tržištu.
Pitanje je da li se pojam "trzisni udeo" moze upodobiti sa pojmovima "tiraz" i "slušanost, odnosno gledanost"?
Posebno pitanje je sta se tacno podrazumeva pod izrazom "medijsko trziste"? (videti, "Market Definition (2012) DAF/COMP(2012) - OECD")
05.09.
2015.
Viseznacnost pojma "medijski pluralizam"
U gore navedenom tekstu, u skladu sa Zakonom o javnom informisanju i medijima [Glava VII "Zaštita medijskog pluralizma“ - Zabrana narušavanja medijskog pluralizma (član 45. i 46)], upotrebljava se izraz "medijski pluralizam" u smislu raznovrsnosti vlasništva nad medijima, a ne u znacenju pluralizma medijskog sadržaja.
OdgovoriMedjutim, raznovrsnost vlasništva nad medijima nije dovoljna sama po sebi da obezbedi pluralizma medijskog sadržaja.
Posto je medijski pluralizam pojam koji obuhvata vise ideja, prema odgovarajucoj odrednici iz "glossary - A to Z of Audiovisual Policy", s obzirom na aktuelnu situaciju u nedijskom sektoru, bilo bi lepo da neki novinar u jednom opsirnijem tekstu objani pravilno shvatanje ovog pojma.
Na kraju se valja podsetiti da prema clanu 22. stav 1. tacka 16. Zakona o elektronskim medijima, Regulator vrši analize relevantnog medijskog tržišta, u saradnji sa telom nadležnim za zaštitu konkurencije, u skladu sa metodologijom propisanom aktom koji donosi Regulator (umesto analize medijskog pluralizma?).
P. S. - Neke korisne veze:
- Article 11 of the Charter of Fundamental rights
- Audiovisual Media Services Directive, recital (12)
- A Commission Staff working Paper on Media Pluralism
- The future of European regulatory audiovisual policy
- Communication from the Commission of 15 December 2003 on the future of European regulatory audiovisual policy [COM(2003) 784 final]
- Glossary - http://ec.europa.eu/digital-agenda/en/glossary