Pogledi
04. 04. 2024.
O štampi u Vojvodini u vreme Austro-Ugarske i danas
Suočavamo se ovih dana u medijima raznih vidova sa napadima i pretnjama novinarima u Vojvodini i njihovim odbranama.
Verovatno, nezadovoljni njihovim profesionalnim radom, na društvenim mrežama oglašavaju se oni koji nisu profesionalni novinari i tako dolazimo do pitanja: ima li u Novom Sadu, Vojvodini, pa i Srbiji profesionalnog suočavanja novinara i kritičkog stava?
Ova situacija neumitno nas vraća na godine pred Prvi svetski rat kada su u ondašnjoj Austro-Ugarskoj vladali sasvim drugi odnosi i kada su se za očuvanje srpske narodnosne svesti, misli, nacije, istorije zalagali brojni novinari i ne samo oni, na stranicama tadašnje periodike.
Tadašnja periodika štampana je isključivo ćiriličnim pismom, što ukazuje da su se vlasnici listova i časopisa, kao i njihovi urednici, borili za očuvanje onoga što je bilo, a i danas je jedno od ključnih identiteta srpskog naroda.
Tada je u Novom Sadu izlazilo čak tri srpska dnevna lista: „Zastava“, koju je pokrenuo Svetozar Miletić u Pešti 1866. godine, zatim „Branik““ (1884-1914) i „Srpstvo“ (1910-1914). Za ondašnje brojno stanje stanovništva ovo je zaista, sa današnjeg stanovišta, neverovaran podatak. Uz to u Novom Sadu (Ujvideku), tih godina pred prvi svetski rat izlazili su i srpski časopisi „Letopis Matice srpske“, „Novi srpski vek“, „Trgovačka omladina“, „Finansijski glasnik“, „Dobrotvor“, „Školski glasnik“, „Žena“, humorističko-satirični časopis „Vrač pogađač“...
Relativno dobro poznavajući urednička opredeljenja ovih listova i časopisa sigurno je jedno, da bi se razvila velika polemika povodom svakog slučaja, pa čak i ovih današnjih. To bi bez sumnje umanjilo broj napada i prenji preko ovih današnjih društvenih mreža, ali te brojnosti nema, a internet i društvene mrže su idealne za eksponiranje svih i svakog.
U Vojvodini tada je skoro svaki veći grad imao svoje srpsko glasilo. Sombor, Pančevo, Vršac, Velika Kikinda, Sentomaš (Srbobran), Mitrovica, Zemun, Sremski Karlovci... i svi su oni imali kritički stav prema narušavanju srpskog jedinstva, očuvanja narodnog imena, vere, jezika i pisma.
Komentari (0)
ostavi komentarNema komentara.