Истраживање УНС-а о убијеним и отетим новинарима на Косову
12. 07. 2018.
Горанка Матић: Момир је волео фотографију и Косово
Момир Стокућа је волео фотографију. Волео је Косово. Зачитан у странице у једног од ретких слободних медија почетком 90-их, недељник „Време“ одлучио је да овом недељнику понуди своје фотографије. Контактирао је Горанку Матић, доценткињу и предавачицу на Департману за медије и комуникације и Департману за дигиталне уметности Факултета за медије и комуникације, која је у то време била уредница фотографије у „Времену“.
|
У наставку је овај текст преведен на албански и енглески језик. Please find below albanian and english translation of this article. Në vijim, këtë tekst mund ta lexoni në gjuhën shqipe dhe angleze. |
- Послао ми је слике јер је волео недељник „Време“. Тако смо ступили у контакт, па смо се чули телефоном. Слао би ми слике с времена на време, а онда је једном приликом дошао у Београд, па смо се и видели. То је било непосредно пред косовски рат. Јасно је да је Момир Стокућа био велики љубитељ фотографије. Он је гајио велику љубав према Косову.
То се осетило из његових фотографија, јер је снимао живот и једнако третирао и Албанце и Србе. Није правио пропагандне фотографије, већ је био прави документариста, хроничар своје средине. Осим тога, правио је класичне новинске фотографије, снимао је са догађаја, па је тако фотографисао и Слободана Милошевића који је у то време долазио на Косово - каже за Удружење новинара Србије (УНС), Горанка Матић, која је 17 година била уредница фотографије недељника „Време“.
Она истиче да је у фотографском документовању своје Приштине, Стокућа био изврстан.
- Тада је још била аналогна фотографија. Он их је сам правио, развијао је црно-беле фотографије и тако ми их је слао. Сачувала сам их у својој документацији - истиче она.
Захваљујући тој докуметацији, Горанка Матић је на симболичан начин отргла Стокућине радове од заборава и деценију и по након што су направљене, урамила их и вратила на Косово. Данас се налазе на зидовима Патријаршијског дома Пећке Патријаршије.
- Скенирала сам те црно-беле фотографије, однела их у Пећку Патријаршију и ставила у Патријаршијски дом. То је било у време када је мој пријатељ Јован Ћулибрк, данас владика у Пакрацу, био викарни епископ патријарха српског у Пећкој патријаршији. Наканадно сам сазнала да је Момир убијен у својој кући у Приштини, рекла је Горанка Матић.
| Горанка Матић радо се одазвала позиву УНС-а да говори о свом некадашњем сараднику Момиру Стокући. У борби против заборава, доставила је нам је и скениране фотографије Момира Стокуће, објављене у недељнику „Време“, а које се први пут могу видети на интернету. |
Опширније у наредним данима.
* Преузимање делова или целокупног текста је дозвољено уз обавезно навођење извора
Текст је резултат истраживања новинарског тима Удружења новинара Србије о убијеним и несталим новинарима на Косову. У оквиру постојећег Досијеа о убијеним и несталим новинарима од 1998. до 2005. године, објавићемо нова сазнања како би се јавност детаљно информисала, а домаћи и међународни правосудни органи подстакли да пронађу и казне починиоце ових злочина. Истраживање се спроводи у оквиру пројекта Удружења новинара Србије подржаног од стране Министарства културе и информисања Републике Србије. Ставови изнети у тексту не одражавају нужно ставове и мишљења органа који је пројекат подржао.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Goranka Matiq (Goranka Matić): Momiri e donte edhe fotografinë edhe Kosovën
Momir Stokuqa (Momir Stokuća) e donte fotografinë. E donte edhe Kosovën. Duke i lexuar më vëmendje faqet e njërit nga mediat e rralla të lira në fillim të viteve të 90-ta, javoren “Koha” (Vreme), vendosi që kësaj javoreje t’ia ofrojë fotografitë e tij.
E ka kontaktuar Gorankën Matiq, docenten dhe ligjëruesen në Departamentin për media dhe komunikim dhe në Departamentin për arte digjitale në Fakultetin për media dhe komunikim, e cila, në atë kohë ishte dhe redaktorja e fotografisë në “Kohën”.
- M’i dërgoi fotografitë, sepse e donte javoren “Koha”. Kështu ramë në kontakt, pastaj edhe u dëgjuam me telefon. Kohë pas kohë më dërgonte fotografi, dhe pastaj me një rast erdhi në Beograd, madje edhe u pamë. Kjo ndodhi pak para luftës në Kosovë. Është e qartë se Momir Stokuqa ishte adhurues i fotografisë. Ai e kultivonte edhe një dashuri të madhe për Kosovën. Kjo ndihej nga fotografitë e tij, sepse ai e xhironte jetën dhe serbët e shqiptarët i trajtonte barabartë. Nuk bënte fotografi propagande, por ishte dokumentues dhe kronik i vërtetë i mjedisit të vet. Përveç kësaj, ai krijonte fotografi klasike gazetareske, xhironte nga ngjarjet, dhe kështu e ka fotografuar edhe Sllobodan Millosheviqin i cili në atë kohë vinte në Kosovë – thotë për Asociacionin e gazetarëve të Serbisë (UNS), Goranka Matiq, e cila gjatë 17 viteve ishte redaktore e fotografisë në javoren “Koha”.
Ajo thekson se në dokumentimin e Prishtinës së vet, Stokuqa ishte i jashtëzakonshëm.
- Atëherë ende ishte fotografia analoge. Ai i krijonte vet, i zhvillonte fotografitë bardh e zi dhe ashtu m’i dërgonte. I kam ruajtur në dokumentacionin tim- thekson ajo.
Falë këtij dokumentacioni, Goranka Matiq, në mënyrë simbolike, i ka ruajtur nga harresa punimet e Stokuqës dhe një dekadë e gjysmë pasi që ato ishin krijuar, ajo i vuri në kornizë dhe i kthej në Kosovë. Sot gjenden në muret e Shtëpisë patriarkale në Patrikanën e Pejës.
I kam skanuar fotografitë bardhë e zi, i kam dërguar në Patrikanën e Pejës dhe i kam vendosur në Shtëpinë patriarkale. Ajo ishte koha kur miku im, Jovan Qullibrk (Jovan Ćulibrk) sot peshkop në Pakrac, ishte peshkopi vicar i patriarkut serb në Patrikanën e Pejës. Më pas mësova se Momiri ishte vrarë në shtëpinë e tij në Prishtinë, tha Goranka Matiq.
|
Goranka Matiq më kënaqësi iu përgjigj thirrjes së UNS-it të flasë për bashkëpunëtorin e saj të dikurshëm, Momir Stokuqën. Në luftë kundër harresës, ajo na i dërgoj fotot e Momir Stokuqës të publikuara në javoren “Koha”, e të cilat për herë të parë mund të shihen në internet. |
Më detajisht gjatë ditëve në vijim
* Marrja e pjesëve të tekstit ose tekstit në tërësi është e lejuar vetëm duke e cekur edhe burimin
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Goranka Matic: Momir loved photography and Kosovo
Momir Stokuca loved photography. He loved Kosovo. Carried away by one of few free media in the early 90's, the weekly "Vreme" he decided to offer his photos to this magazine. He contacted Goranka Matic, an assistant professor and lecturer at the Department of Media and Communications and the Department of Digital Arts of the Faculty of Media and Communications, who at the time was the editor of photography in "Vreme".
- He sent me pictures, because he liked the weekly "Vreme". So we got in touch, and we talked on the phone. He would send me pictures from time to time, and then on one occasion he came to Belgrade, so we met. It was just before the war in Kosovo. It is clear that Momir Stokuca was a great fan of photography. He cultivated great love for Kosovo.
You could feel that from his photographs, for he recorded the life and treated the Albanians and Serbs equally. He did not make propaganda photos, he was a real in photographic documentation, a chronicler of his surroundings. In addition, he made classical news photos, he recorded from the events, so he took a photo of Slobodan Milosevic who was coming to Kosovo at that time - says for the Journalists Association of Serbia (UNS), Goranka Matic, who for 17 years was the photo editor of the weekly "Vreme".
She points out that Stokuca was excellent in photographic documentation of his Pristina.
- It was still an analogue photo then. He made them himself, he developed black and white photos and so he sent them. I saved them in my documentation - she said.
Thanks to this documentation, Goranka Matic symbolically took the works of Stokuca from oblivion and, decade and half, after they were made, she framed them and returned them to Kosovo. Today they are on the walls of the Patriarchate home of the Serbian Patriarchate of Pec.
- I scanned these black and white photographs, took them to the Serbian Patriarchate of Pec and put them in the Patriarchal home. It was at a time when my friend Jovan Culibrk, today the bishop of Pakrac, was the vicar bishop of the Patriarch of Serbia in the Serbian Patriarchate of Pec. I found out later that Momir was killed in his home in Pristina, said Goranka Matic.
| Goranka Matic gladly responded to the UNS call to talk about her former associate Momir Stokuca. In the fight against oblivion, she we also provided us with the scanned photos of Momir Stokuca, published in the weekly Vreme, which can be seen on the Internet for the first time. |
To be continued
* Reprinting, republishing or usage parts or the entire article is permitted with mandatory source guidance
Коментари (0)
Остави коментарНема коментара.